Το βιβλίο αυτό με τις Αισθητικές Προσεγγίσεις έργων μιας πλειάδας σύγχρονων Κυπρίων ποιητών,* έχει ως προτεραιότητα τον αισθητικό φωτισμό συγκεκριμένων ποιητικών επιτεύξεων, μέσω μιας κατά κύριον λόγο μορφοκεντρικής προσέγγισης. Στη βάση μιας τέτοιας θεώρησης (ίδε Επίμετρο στο τέλος του βιβλίου) γίνεται προσπάθεια δομικής κι ερμηνευτικής θεμελίωσης του αισθητικού φαινομένου στην ποίηση γενικότερα.
Με δεδομένη την πιο πάνω βασική στοχοθέτηση, οι επιλογές που έγιναν δεν έχουν κατά κανόνα αξιολογικό χαρακτήρα. Προέκυψαν, πρέπει να ομολογήσω, περισσότερο από συγκυριακές αναγνωστικές γνωριμίες ή και προκλήσεις, που αντιμετώπισα στη διαδρομή μιας στενής κι αγαπητικής σχέσης με σημαντικό μέρος της σύγχρονης ποιητικής δημιουργίας. Διαμόρφωσα έτσι αργά μα σταθερά κρίσεις και συναισθήσεις σε κείμενα, αντλώντας κι αιμοδοτούμενος κάθε φορά από τις έμμορφες, πολύτροπες και πολύσημες εκφάνσεις του έργου ενός εκάστου. Και μπορώ να πω ότι ευδαιμονούσα πραγματικά, όχι ισορροπώντας μετέωρος σε θεωρητική γνωσιολογική σφαίρα, αλλά μετέχοντας κατά δύναμιν στην πρωταρχική και ριγηλή ανάπτυξη της δημιουργικής διαδικασίας.

Στις προθέσεις μου φυσικά δεν είναι ν’ αναλύσω ναρκισσιστικά τη δική μου μεθοδολογία, αφού το ζητούμενο δεν είναι η εστίαση σε μια ετερόφωτη και δευτερογενή εργασία (όση δόση κριτικής και λογοτεχνικής αλήθειας κι αν ενέχει). Κύρια επιδίωξή μου αντίθετα, αν ευδοκιμήσει τελικά, είναι η διάνοιξη επικοινωνίας του αναγνώστη με την βαθύτερη καλλιτεχνική αλήθεια των ποιητών και της συγκεκριμένης δημιουργίας των.

* Μέρος αυτών των δοκιμιακών εργασιών έχουν προδημοσιευτεί σε προηγούμενό μου βιβλίο (2010), με τον τίτλο ΠΟΙΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ – Μια Εμπειρική Αισθητική. Η επαναφορά τους γίνεται μετά από περαιτέρω κριτική επεξεργασία και επιμέρους αλλαγές που έχουν προκύψει.

Ο δρόμος της Ποίησης 4

Το ανά χείρας βιβλίο προέκυψε από δικές μου περιστασιακές μελέτες και εργασίες, που έγιναν με στόχο ζωντανές παρουσιάσεις του έργου ποιητών κατά κύριο λόγο. Άνκαι κάποια συγκαταβατικότητα δεν λείπει σε τέτοιες περιπτώσεις, προσπάθησα εν τούτοις με περαιτέρω επεξεργασία, διεγματολογική υποστήριξη και αναλυτική ερμηνευτική – να προβάλω με σαφήνεια ό,τι αισθητικά περισσότερο κατορθωμένο. ‘Εδωσα σκόπιμα στα κείμενά μου μια σχετικά έντεχνη χροιά, αφού και η κριτική είναι εν τέλει λογοτεχνία, αλλά και γιατί μόνο έτσι μπορούσα να αναμετρηθώ πιο καίρια και παραστατικότερα με το πνεύμα και την ουσία μιας ξένης δημιουργίας.

Κύριος σκοπός αυτής της εργασίας ήταν η ερμηνευτική και διαισθητική διείσδυση εκεί, όπου το αισθητικό φαινόμενο εμφανίζεται σε κατάσταση γέννας ( status nascendi ). Δηλαδή ως ευχάριστη αισθητή αντίληψη, απορρέουσα από την αναγνώριση της μορφής ( ίδε Επίμετρο, στο τέλος του βιβλίου ).

Ακόμα κι αν τούτο δεν διαφαίνεται με την πρώτη ματιά σε όλα κείμενα που εμπεριέχονται στο βιβλίο, προβάλλει πιστεύω με ενάργεια η προσπάθεια να διερευνηθεί με πρακτικά εμπειρικό τρόπο η δημιουργική διαδικασία…Να εντοπιστεί η πηγή της αισθητικής ηδονής εκεί, όπου το ποίημα διαφέρει από τα μη ποιητικά κείμενα: δηλαδή στη γλωσσική μορφοποίηση.
Ένα πλεονάζον, μορφικά αξεπέραστο υπόλοιπο, αποτελεί όπως ξέρουμε πρόβλημα. Απαιτείται λοιπόν από τον επαρκή δημιουργό μια πλήρως διαμορφωμένη, αλλά και αναγνωρίσιμη γλωσσική φόρμα. Προσθέτει σίγουρα αξία και η διάνοιξη χώρων με συνειρμούς υπερβατικότερους. Πέραν όμως τούτων ισχύει αναντίρρητα μια βασικότερη προϋπόθεση: Η άφθορη και αυθεντική γλώσσα. Γιατί όλα τα άλλα μπορεί να τα πετύχει κι ένας χαρισματικός επίγονος. Όμως είναι η αυθεντικότητα της φωνής, που στηρίζει τον ποιητή και τον διασώζει, ακόμα κι όταν παρουσιάζει ενίοτε ανισότητες και δομικές αδυναμίες. Όταν λείπει αυτή, ο αναγνώστης βγαίνει μουδιασμένος - και δεν αντισταθμίζει οποιοσδήποτε υψιπετής στοχασμός ή μια άρτια τεχνική.

Διαβάστε περισσότερα: Ποιητές και Ποιήματα (2010)

Η μεταφραστική αυτή εργασία αποτέλεσε ένα βραδύ, συχνά διακοπτόμενο Οδοιπορικό στην ποίηση του μεγάλου Γερμανού ποιητή Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε, που ο λόγος του εξακολουθεί ακόμα να εντυπωσιάζει με τη δύναμη της υποβολής και της αισθητικής αρτιότητας. Η επιλογή των ποιημάτων εκτείνεται χρονικά από το 1899 μέχρι το 1926 και περιλαμβάνει χαρακτηριστικά μόνο δείγματα από το μεγάλο σε όγκο και ποιότητα έργο του. Εκτός Ανθολόγησης άφησα σκόπιμα δυο μεγάλες ποιητικές δημιουργίες του Ρίλκε: «ΤΑ ΣΟΝΕΤΤΑ ΣΤΟΝ ΟΡΦΕΑ» ( κοινή έκδ. με Δ.Θ. Γκότση ), και τις «ΕΛΕΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΥΪΝΟ», μεταφρασμένες στο σύνολο από τον προαναφερθέντα φίλο ποιητή. Η επιλογή μου της δίγλωσσης έκδοσης, δεν αφορά τόσο την αντιπαραβολή του πρωτότυπου με το ελληνικό ποιητικό κείμενο, όσο τη δική μου ανάγκη να κρατήσω σε στενή σχέση και τα δυο κείμενα, με τα οποία οδυνηρά και συνάμα ευδαιμονικά αναμετρήθηκα.

Description of the Book in work